Styczniowe spotkanie mieszkańców Żarek Letniska poskutkowało postawieniem odważnego wniosku odłączenia sołectwa od Gminy Poraj. To efekt fatalnej polityki prowadzonej przez gminnych decydentów. Wójt Gminy Poraj Katarzyna Kaźmierczak nie pofatygowała się na spotkanie z żarczanami. – Miarka się przebrała – mówią mieszkańcy.

Niezadowolenie z działań podejmowanych przez władze gminy sięgnęło Zenitu. Mieszkańcy Żarek Letniska są tak rozgoryczeni, że złożyli wniosek – na razie do wójta – o administracyjne odłączenie miejscowości od Gminy Poraj. Od wniosku do jego realizacji daleka droga. Takie historie w dziejach administracji mają miejsce. Dobrym przykładem jest tu Miasto Sławków, które w 2002 roku zostało administracyjne włączone do Powiatu Będzińskiego, leżącego w innym województwie. Wcześniej Sławków przynależał do Powiatu Olkuskiego (województwo małopolskie). Czy Żarki Letnisko zostaną odłączone od gminy? Jakie są procedury i co skłania mieszkańców do podejmowania tak radykalnych kroków?
Nie ma jednolitej procedury zmiany granic gmin, miast czy powiatów. Ustawodawca przyznał wyłączne kompetencje w tym zakresie Radzie Ministrów. W przypadku ustalania lub zmiany granic gmin Rada Ministrów musi uwzględnić przesłanki, określone w art. 4 ust 3 Ustawy o samorządzie gminnym, dotyczące zapewnienia maksymalnej jednorodności, spójności terytorialnej, wynikającej z analizy układu osadniczego i przestrzennego w kontekście więzi społecznych, gospodarczych oraz kulturowych. Nowo wytyczone granice nie powinny utrudniać gminom realizacji zadań publicznych. O zmianę kształtu gminy z wnioskiem może wystąpić rada gminy, ale w przypadku porajskiego samorządu trudno spodziewać się aprobaty dla pomysłu mieszkańców. Pozbycie się jednego sołectwa może być dla gminy nieopłacalne. Samorządy weryfikują jednak wolę mieszkańców w referendum. Wspomniany przykład Sławkowa pokazał, że mieszkańcy takiej zmiany chcieli. Wyniki były solidną podstawą do zmian granic powiatu będzińskiego, a należy zauważyć, że owe granice wcale nie ułatwiają realizacji zadań publicznych temu samorządowi. Sławków dla powiatu będzińskiego przybiera formę samotnej wyspy, niełączącej się z pozostałymi gminami. Gdy spojrzeć na mapę, można dostrzec to ciekawe zjawisko. W przypadku Żarek Letniska rozwiązanie będzie łatwiejsze – mogą zostać przyłączone do gminy Żarki, gminy Koziegłowy lub do Myszkowa. Jakkolwiek wniosek o zmianę granic wiąże się z przedłożeniem RM gruntownego uzasadnienia, niezbędnych dokumentów, map oraz informacji potwierdzających zasadność wniosku.
Ważna w procedurze jest – poza wolą mieszkańców, także aprobata sąsiednich gmin. To – przypuszczalnie – nie powinno być problemem, bowiem Żarki Letnisko to bardzo atrakcyjna miejscowość, haczyk pojawia się przy stwierdzeniu: wymagająca jednak doinwestowania. Drugą połową sukcesu jest decyzja ministra właściwego ds. administracji publicznej, który opiniuje wniosek. Dokument wyrażający chęć zmiany granic gminy należy złożyć do ministra za pośrednictwem wojewody do 31 marca. To zbyt krótki czas, by stworzyć pełną wymaganą prawem dokumentację.

Dlaczego potrzebna jest zmiana?
Wyjaśnieniem mogą być uchwały podjęte większością głosów podczas styczniowego zebrania wiejskiego. Mieszkańcy wskazują na szczególne traktowanie Żarek Letniska. Mówiąc szczególne, mają tu na myśli złe. Skarżą się też na brak dialogu z wójt gminy. Najlepszym na to dowodem jest nieobecność Katarzyny Kaźmierczak na opisywanym spotkaniu. Widać w tym kontynuację działań Łukasza Stachery, który niejako karał mieszkańców Żarek Letniska za ich brak pokory widoczny w wynikach głosowań. Jakie wnioski poza odłączeniem od gminy złożyli mieszkańcy? Żądają dokonania zmian w budżecie Gminy Poraj na 2020 rok tak, aby ujęty został w dokumencie finansowym zapis 5 mln zł na realizację II etapu kanalizacji w Żarkach Letnisku oraz 100 tys. zł na remont basenu kąpielowego, wnioskują też o wycofanie zapisu 50 tys. zł na ekspertyzę basenu. Zobowiązują Wójta Gminy Poraj do rozwiązania problemu zanieczyszczania wody w rzece Czarce i basenie kąpielowym w Żarkach Letnisku oraz do podjęcia działań ws. umożliwienia wyjazdu z drogi gminnej usytuowanej na działkach o nr 634/2, 634/3 i 417 na ul. Księżycową w Żarkach Letnisku. Wnoszą o wprowadzenie zakazu sprzedaży działek gminnych położonych w Żarkach Letnisku oraz o zatrzymanie przekształcania terenów leśnych na budowlane w Żarkach Letnisku (w Planie Przestrzennego Zagospodarowania Gminy Poraj). Chcą także zobowiązać Wójta Gminy Poraj do poprawy estetyki w centrum Żarek Letniska (dotyczy budki warzywniaka przy ul. Nadrzecznej i budki z lodami przy ul. Grunwaldzkiej). (kk)

Reportaż TVP3 Katowice poświęcony Żarkom Letnisku i ich problemom można obejrzeć tutaj